عوارض دیابت
بیماری دیابت “Diabetes” یا بیماری قندخون نوعی اختلال در بدن است. توانایی تولید هورمون انسولین در این بیماری با مشکل مواجه میشود. با مختل شدن تولید انسولین که برای کنترل قند بدن بسیار حیاتی است؛ سوخت و ساز قند در بدن نیز دچار مشکل میشود و باعث غلظت قند خون میشود.
عوارض دیابت
عوارض دیابت را بر 2 نوع زودرس و دیررس تقسیم می کنند :
عوارض زودرس دیابت
كتواسيدوز يا كمای ديابتی : این اختلال در اثر اختلال در سوخت و ساز بدن است که منجر به افزایش قند خون و استون است. از نشانه های کتواسیدوز می توان به : احساس تشنگی شديد, گيج شدن سستی و بیحالی بدن, خستگي و تنگی نفس اشاره کرد همچنین در بعضی موارد با اغماء همراه است كه در صورت عدم درمان ممكن است منجر به مرگ فرد شود.
هيپوگليسمی : (كاهش قند خون به 60 تا 70 ميلي گرم در دسي ليتر و كمتر)
هيپوگليسمي ممکن است به علت مصرف زیاد انسولین یا قرصهای پايين آورنده قندخون، کمخوردن یا حذف یک وعدۀ غذي اصلي و يا ميان وعده و فعالیت بدنی زیاد ایجاد شود.
علائم هيپوگليسمی شامل : عرق سرد، طپش قلب، سرگیجه، گیجی، احساس ضعف یا گرسنگی، رنگ پریدگی، خواب آلودگی و در موارد شديد بیهوشی است. بیمار دیابتی که دچار هیپوگلیسمی شده و در اولین فرصت درمان نشود میزان گلوکز “قندخون” او کاهش یافته و در نتیجه باعث بیهوشی و گیجی و ممکن است با تشنج دچار شود.
اقدام لازم در هيپوگليسمی
- در صورت بیهوش نشدن بیمار بهتر است یک ماده خوراکی شیرین به او بدهید مانند چند حبه قند.
- اگر فرد بیهوش شده او را در حالتی قرار بدهیم که راه تنفسیاش باز باشد. در این حالت به هیچ عنوان هیچ ماده خوراکی به او ندهید که منجر به بسته شدن راه تنفس وی شود؛ و بهترین کار تماس سریع با اورژانس است.
هايپرگليسمی : اگر بین نیاز و وجود میزان انسولین در بدن تعادل برقرار نباشد؛ منجر به افزایش قند خون میشود.
مواردي كه ممكن است به هايپرگليسمي منجر شود شامل : فعاليت بدني كم، فراموشي تزريق انسولين يا مصرف دارو، بيماريها و پر خوري.
عوارض زودرس دیابت اگر بموقع درمان نشوند میتواند منجر به کمای دیابتی شود.
در ديابتیهای نوع 1 كه انسولين تزريق میكنند دچار كمای ديابتی و نهايتاً كتواسيدوز میشوند و در ديابتیهای نوع 2 دچار كمای ديابتی هايپر اوسمولار (كمای غير اسيدوز) میشوند.
عوارض ديررس دیابت
عوارض دیررس دیابت بتدریج و در صورت عدم کنترل قند خون بالا بوجود می آیند. مهم ترین عوارض به شرح زیر است:
عوارض قلبی عروقی دیابت : با کنترل قند خون میتوان از بروز مشکلات قلبی عروقی و سکته قلبی جلوگیری کرد.
عوارض چشمی دیابت : از دیگر عوارض دیابت صدمه زدن به عروق است که عروق چشمی نیز جز همین دسته است, و در صورت عدم توجه به آن می تواند منجر به کوری و نابینایی کامل شود.
علائم آن مانند : آبسياه (گلوکوم)، كدورت عدسی (آبمرواريد) و اختلالات عروقی شبکیه (رتینوپاتی)؛ خونریزی در شبکیه چشم و حتی کمبینایی و نابینایی بروز کند.
عوارض عصبی دیابت : نیمی از افراد دیابتی از این عارضه رنج میبرند که جزو دسته عارضههای طولانی مدت دیابت است.
- مورمورشدن، درد، بيحسی يا ضعف در دست و پاها
- مشكلات جنسی و بیميلی جنسی
- مشكلات گوارشی مانند احساس پري شكم، تهوع، استفراغ، اسهال و يبوست
- مشكلات ادراری
- افزايش يا كاهش تعريق
- دوبینی و یا فلج یک طرف صورت.
- ازدسترفتن حس درد به طوری كه حتی در حملات قلبی فرد ممكن است درد را حس نكند.
- سرگيجه و غشكردن
عوارض کلیوی دیابت : از دیگر عوارض بیماری دیابت این است که میتواند به کلیهها آسیب بزند به نحوی که دیگر قادر به تصفیه خون نباشند و مواد زاید در بدن جمع شوند, و همین میتواند منجر به نارسایی کلیه و در صورت عدم توجه به دیالیز و پیوند کلیه ختم شود.
علائو عوارض این بخش خود را دیر نشان می دهند و چون مختص به این بیماری نیستند می تواند منجر به بی توجهی شود و بنابراين هرچه كنترل قند و فشار خون بهتر باشد، احتمال بروز اين عارضه كم تر میشود.
از علائم آن میتوان به : ورم کردن پاها و زیر چشم ها، به اختلال شدید خواب، کماشتهای، احساس ناراحتی در معده و ضعف و اختلال تمركز.
مشكلات اندام تحتانی : یکی از بدترین عوارض دیابت ایجاد زخم پای دیابتی است که عوارض جدی و خطرناکی را در پی دارد. با کاهش حس در پا که علت آن مشکلات عصبی در این ناحیه است, فرد دیابتی متوجه بروز زخم پای دیابتی و ضربات وارد شده به پاهای خود نمیشود که در صورت عدم توجه این زخم پیشرفت میکند.
از عوارض آسیب و مشکلات عصبی در بیماران دیابتی تغییر در شکل ظاهری انگشت و پای افراد مبتلا به بیماری قند و همچنین موجب خشک شدن و ترک خوردگی می شود. این تغییر شکل خود باعث بیشتر آسیب دیدن پای آنها میشود که نباید کفش بپوشند. با کند شدن جریان خون در افراد دیابتی زخم پای دیابتی نیز دیرتر بهبود میابد.