قلب “Heart” یکی از اعضای حیاتی بدن انسان است که کار آن گردش خون در رگ و در بدن انسان است. خون اکسیژن و مواد غذایی لازم را برای بدن فراهم میکند و همچنین به از بین رفتن مواد زائد ناشی از متابولیسم (سوخت و ساز بدن) کمک میکند.
قلب انسان به طور متوسط حدود ۷۰ بار در دقیقه میتپد. قلب انسان بین 2 شش در بدن قرار دارد و به گونهای قرار گرفتهاست که رأس آن متمایل به سمت چپ و پایین قرار میگیرد. حدود هشت دهم ثانیه زمان برای هر ضربان قلب لازم است که این زمان شامل ۰/۱ ثانیه انقباض دهلیزها، ۰/۳ ثانیه انقباض بطنها و ۰/۴ ثانیه استراحت قلب میباشد. وزن قلب 300 گرم است بافت قلب نیز مانند دیگر بافتهای بدن نیاز به تغذیه دارد که تغذیه بر عهده عروق کرونری میباشد. قلب در فضای میانی میانسینه در سینه قرار دارد.
بیماری های قلبی عروقی
بیماریهای قلب و عروقی (CVD) جز رایج ترینعامل مرگ در جهان در سال ۲۰۰۸ بودند که باعث ۳۰ درصد از موارد مرگ شدند.
بیماری قلبی عروقی (به انگلیسی: Cardiovascular disease) یا بیماری قلبی (heart disease) دستهای از بیماریها است که در قلب یا رگها (سرخرگها، مویرگها و سیاهرگها) رخ میدهد.
عوامل موثر در بیماری های قلبی
عوامل بروز سکته قلبی را می توان ؛ سیگار کشیدن, اضافه وزن داشتن, عدم فعالیتهای ورزشی کافی, کلسترول بالا, فشار خون بالا, دیابت و … دانست.
تشخیص بیماری قلبی عروقی
تشخیص بیماری قلبی عروقی اغلب با شنیدن به صدای قلب با گوشی پزشکی، ECG یا با فراصوت صورت میگیرد. بیماریهای مرتبط با بیماری قلبی عروقی به هر گونه بیماری که دستگاه گردش خون را تحت تاثیر قرار دهد اشاره دارد که شامل بیماریهای قلبی، بیماریهای عروقی مغز و کلیه و بیماریهای شریانی میشود.
سکته قلبی
سکته قلبی (در اصطلاح پزشکی امآی) یا حمله قلبی، عبارت از انهدام و مرگ سلولی دائم و غیرقابل برگشت در بخشی از عضله قلب (میوکارد) است که به علت ازبینرفتن جریان خون و وقوع یک ایسکمی شدید در آن قسمت از قلب روی میدهد. این توقف گردش خون ممکن است ناگهانی و بدون هیچ علائم قبلی نمایان گردد یا پس از چند حمله آنژینی (درد قفسه سینه) نمود یابد.
علائم سکته قلبی
از اصلیترین علایم سکته قلبی درد قفسه سینه است. در بعضی موارد تا 20 دقیقه درد سکته قلبی طول می کشد و درد ممکن است به صورت احساس فشردگی, سنگینی یا تیزی در قفسه سینه و درد زیر جناق سینه یا ریشه گردن و دستها بویژه دست چپ و گاهی همزمان در هر دو دست و کتف و شانه خود را نشان دهد.
دردهای ناشی از بیماریهای قلبی را باید جدی گرفت مانند عرق زیاد و احساس سردی در تمام نقاط بدن, احساس ترس, نگرانی و بیقراری, افت و افزایش فشار خون .
احساس نشدن درد سکته در بعضی افراد همچون دیابتیها، سالمندان، افرادی که دارای سابقه طولانی مدت فشار خون هستند، افرادی که اعتیاد شدید دارند، خانمهای خیلی چاق و سیگاریهای حرفهای .
بی توجهی به علائم سکته قلبی میتواند موجب مرگ شخص شود که در غیر این صورت فرد را دچار تنگی تنفس، نارسایی قلبی، خستگی زودرس و علائم نارسایی قلبی همچون ورم پا و تندی ضربان قلب در هنگام فعالیت و استراحت می کند.
از علائم سکته های خفیف قلبی عرق سرد مداوم, حالت تهوع شدید, بویژه درد شدید معده که در بخش تحتانی قلب رخ میدهد.
بویژه در افرادی که مبتلا به دیابت هستند سکتههای سطح تحتانی قلب شایعتر است که در اغلب موارد درد ناشی از این سکتهها در معده بروز میکند.
فردی که دچار سکته قلبی شده است را علاوه بر پزشک متخصص قلب و عروق باید نزد متخصص گوارش و کبد نیز جهت جلوگیری از مشکلات معده مانند زخم معده که با درد شدیدی همراه است برد.
عمدهترین دلایل سکته
بستهشدن رگهای تغذیهکننده قلب است. برای رفع انسداد غیر از دارو، از بالن و جراحی قلب باز (تعویض رگ مسدود شده) استفاده میشود. سکته قلبی نوعی عارضهٔ فراگیر است که هرساله باعث درگذشتن هزاران تن میگردد.
در میان عوامل مساعدکننده دیابت، فشارخون بالا، کلسترول خون بالا افراط در استعمال دخانیات و الکل، عدم فعالیت بدنی، فشار عصبی، سابقهٔ فامیلی و سن قابل ذکراند.
در بین بیماری های قلبی عروقی سکته قلبی در سال 2004 میلادی فقط در کشور آمریکا جان 150.000 هزار بیمار را گرفت که یکی از معروف ترین بیماری های مرگ و میر در جهان بشمار می آید.
پیشگیری از سکته
- رژیم غذایی سالم
- تحرک بدنی منظم
- دوری از محیط پراسترس
- سیگار نکشیدن
- کنترل بیماریهایی از قبیل دیابت، فشارخون بالا و کلسترول
- خوابیدن به مدت نیم ساعت یا کمی بیشتر در میانه روز میتواند فشار خون را پایین آورده در نتیجه سبب کاهش خطر حمله قلبی تا ۱۰ درصد شود.
- پژوهشگران اعتقاد دارند که واکسن آنفلوآنزا در برابر حمله قلبی و سکته مغزی نقش محافظتی دارد و برای بیماران قلبی توصیه شده است.
درمان سکته قلبی
اولین قدم استراحت کامل، تجویز اکسیژن و کنترل فشار خون و ریتم قلبی است. معمولاً داروهای ضد انعقاد مانند آسپرین یا هپارین و بلوککنندههای گیرندهٔ بتای سمپاتیک مانند پروپرانولول تجویز میشود. روشهای بازکردن رگ مسدود شده در بیمارستان عبارتنداز داروهایی مانند استرپتوکیناز و اوروکیناز، بالن و جراحی اورژانس عروق کرونر.
سلامت قلب
برای داشتن قلبی سالم داشتن یک رژیم غذایی مناسب و همچنین داشتن فعالیت های ورزشی برای قلب جز اولویت ها می بایست باشد.
- چای سبز بنوشید
- مواظب چربیهای اشباع شده باشید
- از فواید روغن زیتون غافل نشوید
- خوب استراحت کردن
- فراموش نکردن خوراک های دارای فیبر
- از خواص ماهی بهره ببرید
- خاصیت سبزیجات را فراموش نکنید
- شاد باشید و بخندید و با دیگران رفت و آمد کنید
- مصرف شیرینی جات و شکر را کم کنید
- شکلات تلخ بهترین دوست برای قلب
- از استعمال مواد و دود و دم دوری کنید
- 20 دقیقه هر روز پیاده روی کنید
- بذر کتاب بخورید
- پتاسیم را در رژیم غذایی خود بگنجانید
- سویا را جایگیزین گوشت کنید
- انجام 5 دقیقه مدیتیشن
- از فواید سیر غافل نشوید
- از استرس خود بکاهید
- هر روز سیب بخورید
بیماری های قلبی عروقی
گردآوری : پزشک و سلامت – بیماری های قلبی عروقی