پیشگیری از زخم پای دیابتی – بیماری دیابت
یکی از عوارض بیماران مبتلا به دیابت و بیماری قند این است که بیماری میتواند به اعصاب پا آسیب رسانده و باعث کاهش حس در پا شود. در چنین شرایطی بیمار دیابتی نمی تواند درد را به خوبی حس کند و این بی حسی مانع میشود که فرد متوجه شود که به پایش آسیب رسیده است و این آسیب همچنان ادامه دارد. در همین حین خون رسانی به پا هم کاهش یافته و پای فرد دیگر قادر نخواهد بود که زخم را ترمیم کرده و با عفونت مقابله کند. پیشگیری از زخم پای دیابتی از مسائل مهم دررابطه با بیماری دیابت است.
پیشگیری از زخم پای دیابتی
یکی از نکات مهمی که باید بدانید این هست که از هر 100 نفر بیمار دیابتی, 15 نفر دچار زخم پا میشوند و 3 نفر نیز با قطع عضو مواجه میشوند. اگر به نکات زیر توجه شود و با مراقبت از پاها و پیشگیری از زخم پای دیابتی میتوان از خطر زخم شدن پا و قطع عضو در امان بود.
♦ کنترل قند خون
با کنترل قند خون بصورت دقیق وشدید میتوان از عوارض بیماری دیابت : بیماری های چشم, نارسایی کلیه ها و کاهش حس پا جلوگیری نمود. در صورتی که امکان دارد با کمک پزشک معالج سعی شود که قند خون بعد از هر وعده غذایی, بالاتر از 200 نشود.
♦ نایلون مونوفیلامانت
بیمار دیابتی باید از پزشک خود بخواهد تا بوسیله نایلون مونوفیلامانت حس محافظتی پای او را آزمایش کند.
♦ گرفتن نبض روی پا
از پزشک معالج باید درخواست شود تا نبض روی پا حتما گرفته شود تا در صورت نداشتن نبض, این مسئله مورد بررسی جدی قرار بگیرد. اندازه گیری فشار مچ پا هم میتواند راهنمای خوبی باشد.
♦ چک کردن روزانه پا
بیمار دیابتی باید هر روز پای خود را معاینه کند تا از نبود ورم, قرمزی پوست و بریدگی و زخم شدن پوست اطمینان حاصل کند. در صورت امکان میتوان از دیگران هم درخواست شود تا در این مورد کمک کنند. زیرا بعضی از بیماران دیابتی از مشکلات چشم و بینایی هم رنج میبرند.
♦ در صورت زخم شدن پوست پا یا دیدن ورم روی قسمت استخوانی پا حتما به پزشک مراجعه شود و از درمان خانگی جدا پرهیز شود.
♦ یک بیمار دیابتی باید هر روز پای خود را با آب ولرم شست و شو دهد. بعد از شست و شو پای خود را خشک کند به ویژه بین انگشتان.
نکته : به دلیل کاهش حس پا, بهتر است که با دست درجه حرارت آب تست شود.
♦ کوتاه کردن مرتب ناخن پا
ناخن باید با برش های کاملا صاف کوتاه شود و از گرفتن گوشه ناخن ها پرهیز شود. درصورت نیاز از کمک دیگران استفاده شود.
♦ در منزل حتما از دمپایی استفاده شود و از برهنه راه رفتن جدا خودداری شود.
♦ کفش تنگ نوشید.
در خرید کفش دقت شود تا کفش تنگ نباشد. توصیه میشود که از کفش های چرمی استفاده شود. از پوشیدن کفش های پلاستکی پرهیز شود.
♦ کفش نو را حتما با دست حسابی بمالید تا نرم شود. زمانی که کفش نو را از پا در میآورید پای خود را معاینه کنید تا پوست پا سرخ نشده باشد.
♦ کفش بدون جوراب پوشیده نشود.
جوراب از فشار کفش به پا جلوگیری میکند. بهترین جوراب از جنس کتان است زیرا پا را خشک نگه میدارد. از پوشیدن جوراب وصله دار یا پاره خودداری شود.
♦ قبل از اینکه کفش را به پا کنید چک کنید تا چیزی درون کفش نباشد مثلا سنگ یا ریگ و …
در موارد زیر مشاوره با جراح عروق توصیه میشود :
1- کسانی که نشانه های انسداد عروقی دارند مثلا درد در پا به هنگام راه رفتن.
2- بیمارانی که درد پا در آنها دایمی است.
3- کسانی که زخم پایشان به درمان جواب نمیدهد و یا بیمارانی که به قانقاریا مبتلا شده اند.
موثرترین راهکار برای نجات پای این بیماران, انجام پیوند رگ به قسمت انتهایی آن و برقراری نبض است. در همه بیمارانی که نارسایی خون رسانی دارند توصیه میشود از داروهای ضد انعقادی و پلاکتی استفاده کنند. کنترل قند و چربی و نیز ترک کردن سیگار لازم و ضروری است.
در بیماری دیابت پیشگیری از زخم پای دیابتی امری ممکن و شدنی است. با آگاهی بیشتر بیماران دیابتی امکان جلوگیری از زخم پا و قطع عضو وجود دارد.
در بیمارانی که دچار زخم پای دیابتی شده اند, روش صحیح درمان میتواند در بهبود زخم پای آنها موثر باشد. استفاده از سیستم دانشگاه تگزاس در زمینه طبقه بندی زخم, میتواند کمک بزرگی در انتخاب روش درمان باشد. برای پیشگیری از عفونی شدن زخم, استفاده از آنتی بیوتیک توصیه نمیشود. تشخیص عفونت زخم پا بر طبق علائم بالینی داده میشود. برای هدایت درمان آنتی بیوتیک, کشت زخم لازم است. برای تشخیص زودرس عفونت در استخوان, استفاده از عکس ساده قابل اعتماد نیست. در اکثر موارد برای درمان این عارضه باید استخوان عفونی برداشته شود.
در بیمارانی که دچار قانقاریای انگشت شده اند استفاده از هپارین سبک زیر جلدی و قطع انگشت توصیه شده است. در صورتی که عفونت شدید است, زخم باید باز گذاشته شود.
گردآوری و بازنشر : berroz.com