نعنا یا نعناع، ” Mentha “ گیاهی است از رده دولپه‌ای‌های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره نعناعیان و از سبزی‌های خوراکی است. این گیاه تمام اسانس‌ها و خواص پونه را دارد؛ ولی برگ‌هایش کرک کم‌تری دارند و بریدگی‌های کنار برگ‌های آن بیش‌تر از پونه و اسانس آن نیز ملایم‌تر است.
خواص نعناع
نعناع گیاهی است علفی و پایا. ساقه‌های آن دونوع خزنده و زیر زمینی می‌باشند.از میان ریشه‌ها، یک شاخه قائم و برگدار کوچک خارج می‌شود که برگ‌های آن متقابل، بیضوی، نوک تیز، دندانه دار و کمی پوشیده از کرک بوده و از تمامی قسمت‌های آن بوی معطر و مطبوعی استشمام می‌شود. ساقهٔ این گیاه چهارگوش و به رنگ قرمز مایل به بنفش یا مایل به ارغوانی است. گل‌های آن در ماه‌های مرداد و شهریور ظاهر می‌گردند. رنگ گلی یا ارغوانی مایل به بنفش دارند و به تعداد زیاد در مجاور یکدیگر به نحوی مجتمع می‌رویند.
نعنا گیاهی است با ریشه هوایی و ساقه های مستقیم و چهارگوش ، و برگ های آن به طول 3 تا 5 سانتی متر ، متقابل ، نیزه ای یا دوکی است ، حاشیه ی آن دارای بریدگی های عمیقی است ، بریدگی های کناره آن نوک تیز است. کرک برگ های نعنا کم است. نعنا سبز معمولادر سرتاسر جهان کشت می شود. این گیاه در نواحی شمال ایران و اطراف تهران به حالت وحشی و پرورشی می روید.
نعنای قرمز گونه‌ای از نعنا است که در لبه رودخانه‌ها و در جریان آب‌های ملایم و کم‌عمق می روید و چون برگ‌هایش قرمزرنگند به این نام خوانده می‌شود.
خواص دارویی نعناع و کاربردهایش
این گیاه همه آثار نیرودهنده و بادشکن و خلط‌آور پونه (گیاه) را داراست.
منتول موجود در نعناع به طور اختصاصي توليد 3 مدياتور اصلي التهاب توسط منوسيتها را مهار مي كند. سنتز لكوترينB4، پروستاكلاندين و اينترلوكين1 توسط منتول مهار مي‌شود. بنابراين در درمان بيماريهاي التهابي نظير آسم برونشيال، كوليت و رينيت آلرژيك بسيار موثر است. از انساج نعنا نوعی کافور قابل تبلور نیز به دست می‌آورند که مانند کافور معمولی به کار می‌رود. دمکرده برگ نعنا را برای تقویت و رفع نفخ معده و روده مصرف می‌کنند.
برگ‌های خشک و نرم شده نعنا را برای خوشبو کردن ماست و دوغ و سرخ‌شده آن را در روغن که به نام نعنا داغ موسوم است برای خوشبو کردن برخی آش‌ها به کار می‌رود.
- طبع نعنا گرم و خشک است .
- برای سوء هاضمه میتوان از عرق نعنا یا دمکرده‌ی نعنا بعد از غذا استفاده کرد.
- یک نوشیدنی خوب، سرد و مفید برای تابستان نعنا میباشد. 10 گرم نعنا را در یک لیتر آب بجوشانید و میل کنید. هر روز استفاده نشود.
- یک گرم نعنا مانند چای دم کرده میل شود ولی هر روز استفاده نشود.
- یک شیرپاک کن مناسب برای پوست‌های چرب: 20 گرم نعنای تازه، 20 گرم جعفری تازه خرد شده رادر 200 گرم شیرمخلوط نموده 12 ساعت بگذارید بماند. سپس صاف نموده در یخچال نگهداری کنید. این شیرپاک کن علاوه براین که چربی پوست را از بین می برد، برای جوش و لک هم مناسب می باشد.
- برای جلوگیری از شپش، موهای خود را با جوشانده نعنا بشویید.
- کسانی که کلسترول دارند بعد از غذا و عصرها از دمکرده‌ی چای نعنا به مدت دو هفته در ماه بنوشند.
- دمکرده نعنا غلظت خون را طبیعی میکند.
- جهت درمان درد گوش آب نعنا را با عسل مخلوط کرده، پنبه‌ای را به آن آغشته کرده، در آن بگذارید.
- برای درد قلب و خفقان، نعنا را با پرسیاوشان جوشانده، صبح و عصر میل شود.
- هنگام تهیه ترشی برای این که آن ترشی برای اعصاب زیان آور نباشد، داخل آن نعنا بریزید.
- برای تقویت اعصاب، نان و پنیر و نعنا بسیار موثر است.
- اگر شیر در پستان جمع شده، نعنا را کوبیده با آرد جو مخلوط کنید، به صورت ضماد روی آن بگذارید.
- برای بواسیر نعنا را کوبیده و بصورت ضماد بگذارید.
- برای ورم بیضه و درد آن مانند شماره 14 عمل کنید.
- جویدن برگ نعنا ، در رفع سکسکه موثّر است.
- نعنا برای تسکین درد گوش موثّر است ؛ در اینصورت باید نعنا را با کمی عسل مخلوط نموده و اطراف گوش و لاله گوش و لاله گوش مالید.
گونه‌های مختلف نعنا
- نعنای آبی – یا نعنای مرداب
- نعنای وحشی – یا نعنای ژاپنی
- نعنای آسیایی
- نعنای استرالیایی – نعنای رودخانه
- نعنای کانادنسیس
- نعنای سروینا – پونه هارت
- نعنای برگاموت – نعنای لیمویی
- نعنای کریسپاتا – نعنای برگ چین‌دار
- نعنای کونینگامی
- نعنای داهوریکا
- نعنای باریک – نعنای دیمنیکا
منبع : fa.wikipedia.org
بازنشر » berroz.com
معرفی و خواص نعناع | Mentha